Tijd voor grote stappen richting Cloud en interoperabiliteit

De conclusie na drie dagen: ICT-verantwoordelijken in ziekenhuizen hebben de afgelopen tijd bepaalt welke richting ze op willen met de digitalisering van hun ziekenhuis. Ze gebruikten de beurs om bij leveranciers af te tasten in hoeverre die partijen hen zouden kunnen ondersteunen in het uitvoeren van die visie.

Versnipperd zorglandschap heeft behoefte aan betere gegevensuitwisseling

Wie het heeft over digitalisering van zorg heeft het al heel snel over interoperabiliteit: verschillende systemen in staat stellen om gegevens met elkaar te delen, zonder dat daar menselijke tussenkomst bij nodig is. Want als er iets is waar het versnipperde Nederlandse zorglandschap behoefte aan heeft, dan is het wel digitale gegevensuitwisseling tussen verschillende zorgorganisaties. Nu worden nog op veel te veel plekken gegevens overgetypt. Behalve dat dat veel tijd kost, is het ook nog eens foutgevoelig. Het staat een intensievere samenwerking tussen verschillende ziekenhuizen al jaren in de weg.

Het onderwerp interoperabiliteit staat in de ziekenhuizen dan ook niet voor niets al heel lang op de agenda. De voortgang die de afgelopen jaren werd geboekt, was echter vaak gering. Het bleek erg lastig om alle verschillende stakeholders op één lijn te krijgen. De aanpak van het ministerie van VWS – ‘the whole system in the room’ – mag dan charmant zijn, want iedereen krijgt de kans om mee te praten. Maar dat gepolder leidt ook tot vertraging. Soms is er druk van buitenaf nodig om versnelling teweeg te brengen. Die druk kwam afgelopen jaar van corona.

Meer focus nodig

Je hoorde op de beurs bij verschillende standhouders groot enthousiasme over het feit dat uitwisseling van beelden op nationale schaal eindelijk een feit is. Maar tegelijkertijd waren velen kritisch. Zo maanden diverse onafhankelijke partijen die zich bezighouden met normering en standaardisering het ministerie om duidelijker keuzes te maken. Er speelt immers zoveel op verschillende terreinen, dat ziekenhuizen prioriteiten moeten stellen. Ze kunnen niet tegelijkertijd én werken aan een PGO én stappen zetten op het gebied van digitale gegevensuitwisseling én dan ook nog eens aan de slag gaan met zaken als AI. Partijen lijken het erover eens dat innovatie sneller gaat als iedereen focus heeft op hetzelfde onderwerp, zoals standaardisatie bij gegevensuitwisseling en de Cloud als SaaS-oplossing.

Cloud verlegt focus van ICT-afdeling naar klinische behoeften

Reden waarom niet alles tegelijkertijd kan worden opgepakt, is capaciteitsgebrek. De technologie is er, de ambitie is er ook. Maar wie moet al die projecten gaan draaien? In de care hebben organisaties al eerder de stap gezet naar de Cloud. De meeste zorgverleners in de langdurige zorg hebben een regieorganisatie voor ICT ingericht. Ze nemen diensten af uit de Cloud en hebben zelf geen omkijken meer naar zaken als infrastructuur en technisch beheer van de software. Daardoor kan de ICT-afdeling zich focussen op wat zorgverleners nodig hebben om efficiënter en effectiever te werken. Het is tijd dat ook ziekenhuizen deze stap maken, zo is een veelgehoord geluid van de koepelorganisaties en brancheverenigingen die op de beurs aanwezig waren. Want door omarming van de Cloud kunnen ICT-afdelingen van ziekenhuizen zich bezighouden met waar hun vak echt om gaat: beter voorzien in klinische behoeften.

Standaarden verbeteren interoperabiliteit

Op de stand van Sectra was te zien hoe deze twee ontwikkelingen – Cloud en interoperabiliteit – samenkomen. Een Enterprise Imaging systeem dat gebruik maakt van open standaarden kan praten met alle andere systemen die van deze standaarden gebruikmaken. Ziekenhuizen hoeven dan niet te wachten op landelijke programma’s om digitaal beelden en verslagen uit te wisselen, ze kunnen er gewoon zelf mee starten. Er is natuurlijk wel een verbinding nodig. Niet alle ziekenhuizen beschikken daar al over, maar in die gevallen biedt de Cloud een oplossing. Sectra heeft verschillende Cloud-based oplossingen waarmee ziekenhuizen op een beveiligde manier beelden en het bijbehorende verslag kunnen uitwisselen en inzien.

Cloud versnelt innovatie

Cloud biedt tevens een oplossing voor het capaciteitsprobleem. Je hebt geen beheerders meer nodig voor het PACS en andere medische beeldvormende technologie, want de software kan vandaag de dag volledig in de Cloud draaien. Updates en upgrades worden verzorgd door de leverancier. Dat betekent niet alleen een verlaging van de werklast van de IT/MT-afdeling, het maakt ook de weg vrij voor een snellere omarming van nieuwe functionaliteit. Bijvoorbeeld op het gebied van structured reporting of het toepassen van AI-modellen voor het sneller en beter analyseren van medische beelden. Door gebruik van Enterprise Imaging in de Cloud is het dan ook nog eens mogelijk die AI-modellen volledig te integreren met de workflow van een medisch specialist. Hij hoeft niet een andere applicatie op te starten, maar kan gewoon binnen de viewer gebruikmaken van extra functionaliteit.

De technologie is er, nu de implementatie

De ontwikkelingen gaan snel en de beurs liet zien dat de technologie inmiddels behoorlijk volwassen is. De uitdaging waar ziekenhuizen nu voor staan is dat ze de technologie die beschikbaar is, ook gaan inzetten. Of, zoals Jan Dols van IHE zei: “Niet lullen, maar poetsen. Corona heeft weliswaar voor een versnelling gezorgd in de omarming van digitaal werken en digitaal gegevens uitwisselen, maar het had nog veel sneller gekund als we in het versnipperde Nederlandse zorglandschap sneller knopen zouden durven doorhakken. Het blijft een traag proces. Ik ben al zeven jaar met pensioen, maar ik blijf strijden voor het eenduidig ontsluiten van data zodat deze makkelijker gedeeld kan worden tussen verschillende zorgorganisaties.” In zijn geval gaat het om labdata, want Jan is voorzitter van de werkgroep Laboratorium van IHE. Wij gunnen Jan een tevreden oude dag zonder strijd en maken ons, net als hij, hard voor digitalisering en standaardisering in het lab én bij alle medische beeldvormende technologie.