Diagnostiek 2.0

Een blik op de toekomst van de zorg in 2024 en daarna

Bart Thielen, Sales & Marketing Director bij Sectra Benelux

Neem contact op

De ontwikkelingen in diagnostiek gaan sneller dan ooit. De hoeveelheid data groeit gestaag en de technische mogelijkheden om deze data slimmer te analyseren nemen toe. Goed nieuws voor de patiënt, maar als ziekenhuizen op dezelfde voet blijven doorgaan, exploderen de kosten. Hoe kunnen zij wél de vruchten plukken van nieuwe ontwikkelingen, zonder dat de kosten uit de hand lopen?

Een diagnose stellen is niets anders dan kansberekening. Hoe meer informatie, hoe meer zekerheid je hebt van de gestelde diagnose. Het gaat daarbij niet alleen om meer data, maar ook om betere samenwerking tussen verschillende diagnostische specialismen, zoals radiologie en pathologie. Het aantal subspecialismen groeit ook. Hoewel er daarmee voor bijna elke niche een specialist te vinden is, betekent dit ook dat kleinere ziekenhuizen vaak minder in staat zijn om aan de alsmaar complexer wordende zorgvraag te voldoen. Bovendien groeit de hoeveelheid data zo snel, dat het onmogelijk wordt om overzicht te houden over alle data. Want een sterk gespecialiseerde radioloog kan misschien een hele goede analyse maken van die ene scan, maar die scan in relatie zien tot de uitslag van een biopt en het DNA-profiel, dat vergt andere expertise.

Integrated diagnostics

In de eerste plaats vraagt dit om oplossingen die (data van) verschillende diagnostische specialismen bij elkaar brengen, ook wel integrated diagnostics. Naast beelden van Radiologie, Cardiologie en Oogheelkunde, combineert integrated diagnostics ook data van Pathologie en Genomics. Want de opkomst van personalized medicine, maakt dat DNA testen vaker gebruikt worden bij het bepalen van het behandelplan.

Bovendien komt daar nu ook steeds meer de patiënthistorie bij, zegt Bart Thielen, Sales & Marketing Director van Sectra Benelux. “We worden met z’n allen immers steeds ouder en ziekten waar we vroeger aan zouden overlijden worden nu vaak chronisch. Waar de levensverwachting van hartpatiënten of oncologiepatiënten in het verleden meestal vrij kort was, zijn er nu mensen die tientallen jaren leven met hun ziekte. Wil je bij nieuwe klachten een goede diagnose stellen, dan zul je die historie mee moeten nemen in je besluitvorming. Dat stelt wel nieuwe eisen aan de opslag van historische data.”

De werkdruk die radiologen en pathologen ervaren is dermate hoog geworden, dat de complexe casussen vaak het langst blijven liggen. En dat is niet zo gek, want als je de huidige scans op een lichtbak zou moeten hangen, zoals vroeger gebeurde, dan zou je sporthallen vol lichtbakken moeten zetten en dan nog kwam je ruimte tekort.

Bart Thielen, Sales en Marketing Director Sectra Benelux

De kosten van diagnostiek zijn de laatste jaren fors gestegen. Hier zit een grens aan. We moeten nadenken over algoritmen die zelfstandig rapporten schrijven, zonder dat er nog een specialist aan te pas komt. Maar dan moeten we wel veel nadrukkelijker de ethische en juridische vraagstukken hieromheen bespreken. Dit vraagt om een publiek debat waar alle stakeholders aan deelnemen: ziekenhuizen, labs en leveranciers, maar ook de politiek en patiënten.

Bart Thielen, Sales en Marketing Director Sectra Benelux

Werkdruk in de zorg neemt toe

Het is natuurlijk goed nieuws dat mensen langer leven en dat er meer diagnostische middelen zijn. Maar dit heeft ook een keerzijde, zegt Thielen. “De werkdruk die radiologen en pathologen ervaren is dermate hoog geworden, dat de complexe casussen vaak het langst blijven liggen. En dat is niet zo gek, want als je de huidige scans op een lichtbak zou moeten hangen, zoals vroeger gebeurde, dan zou je sporthallen vol lichtbakken moeten zetten en dan nog kwam je ruimte tekort.”

AI en ethiek

Ook hier heeft technologie een oplossing voor gevonden: AI. Nu worden de uitkomsten hiervan nog altijd gecontroleerd door de mens. Het is echter wel belangrijk om hierover in discussie te gaan, zegt Thielen. “Want de kosten van diagnostiek zijn de laatste jaren fors gestegen. Hier zit een grens aan. We moeten nadenken over algoritmen die zelfstandig rapporten schrijven, zonder dat er nog een specialist aan te pas komt. Maar dan moeten we wel veel nadrukkelijker de ethische en juridische vraagstukken hieromheen bespreken. Dit vraagt om een publiek debat waar alle stakeholders aan deelnemen: ziekenhuizen, labs en leveranciers, maar ook de politiek en patiënten.” Thielen voorspelt dat een ontwikkeling naar een model waarbij AI in eenduidige casussen zegt: ik ben hier 100 procent zeker van mijn zaak, het is niet nodig dat er nog iemand meekijkt. En in geval van twijfel vraagt het algoritme aan één of meerdere specialisten om mee te kijken. De juridische verantwoordelijkheid moet dan echter wel bij de leverancier liggen.”

Nieuwe rol voor data scientist?

Voordat het zover is zullen we eerst stappen moeten zetten op het gebied van integrated diagnostics. Nu is het zo dat een patholoog en een radioloog tijdens een MDO voor het eerst elkaars bevindingen zien en bespreken. Zitten ze op dezelfde lijn, dan zijn ze er snel uit. Maar is dit niet zo, dan kan dit tot lange discussies leiden. Discussies die er soms voor zorgen dat niet alle patiënten tijdens het MDO besproken kunnen worden.

Thielen denkt dat het daarom goed is om na te denken over een nieuw specialisme in het diagnostische proces: een data scientist. “Dit is iemand die alle datasets bij elkaar brengt en met tooling analyseert. Ze weten welke vragen ze moeten stellen, zodat er relevante beslisinformatie uit komt.” Data scientists zouden bijvoorbeeld de MDO’s kunnen voorbereiden, zodat de medisch specialisten aan tafel beter de samenhang tussen alle losse diagnostische resultaten kunnen zien en niet overweldigd worden met meerdere verslagen per patiënt.

Veilige opslag van data

Een voorwaarde voor deze technologie is een overstap naar de Cloud. Die biedt de benodigde schaalbaarheid én security. Daarbij is het voor IT-afdelingen in de zorg steeds moeilijker om gekwalificeerd personeel te werven, wat de noodzaak voor het outsourcen van IT versterkt.  Thielen benadrukt wel dat ziekenhuizen zich moeten verdiepen in wet- en regelgeving. “We zien dat leveranciers vanuit een technology push de Cloud promoten, maar weinig informatie geven over de juridische kant hiervan. Je moet goed vastleggen wat er met de patiëntdata in de Cloud van een leverancier gebeurt. Onze oproep is dan ook: betrek je juridische afdeling bij het opstellen van de contracten. Want de consequenties van Cloud dienstverlening gaan verder dan wat IT en medische specialismen kunnen overzien. Bescherm je data en bescherm daarmee je patiënt.”

Wilt u in gesprek over de uitdagingen van uw ziekenhuis of afdeling? Neem contact op voor een afspraak. U kunt ook alvast een demo of gesprek boeken voor tijdens de ECR.

Vragen? Neem contact met ons op